Dziś 35. rocznica wprowadzenia stanu wojennego

13 grudnia 2016 08:00. Generał Wojciech Jaruzelski podczas porannego przemówienia 13 grudnia 1981 r. poinformował społeczeństwo o wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego. Infografika: Jacek Zych / Dziennik Wałbrzych

13 grudnia na mocy dekretu Rady Państwa wprowadzono na obszarze Polski stan wojenny, o czym poinformował w porannym wystąpieniu gen. Jaruzelski. Już w nocy komandosi zajęli budynki telewizji i radia oraz centra telekomunikacji i łączności, a do miast wkroczyły kolumny pancerne wojska i milicji. W tej operacji użyto łącznie ok. 70 tys. żołnierzy, 30 tys. funkcjonariuszy milicji, 1750 czołgów, 1400 pojazdów opancerzonych, 500 wozów bojowych, 9 tys. samochodów. Pod broń powołano kilkadziesiąt tysięcy rezerwistów, a żołnierzom służby zasadniczej przedłużono służbę wojskową. W ramach akcji „Jodła” zatrzymano ok. 5 tys. osób.

Dekret o stanie wojennym zawieszał działanie wszystkich organizacji, stowarzyszeń i związków zawodowych, zakazywał organizowania strajków i akcji protestacyjnych, wszelkich zgromadzeń i manifestacji. Główne zakłady i gałęzie przemysłu zostały zmilitaryzowane. Wprowadzono godzinę milicyjną między 22.00 a 6.00, zakazano opuszczania miejsca zamieszkania bez przepustki, wyłączono telefony, poddano cenzurze korespondencję i rozmowy telefoniczne, zawieszono zajęcia w szkołach i na uczelniach, zakazano wydawania publikacji, pozostawiając tylko dwie centralne gazety: „Trybunę Ludu” i „Żołnierza Wolności” oraz kilka lokalnych pism PZPR.

14 grudnia 1981 r. fala strajków objęła cały kraj. Strajki okupacyjne ogłoszono w kilkuset największych zakładach pracy. Do ich spacyfikowania użyto jednostek ZOMO i wojska wyposażo- nych w pojazdy opancerzone i czołgi. Rozbito strajki w Stoczni Szczeciƒskiej, Hucie im. Lenina, kopalni „Manifest Lipcowy”, na wrocławskim Grabiszynku, w porcie gdańskim, Hucie Katowice. W wielu miejscowościach strajkom towarzyszyły demonstracje uliczne. Najbardziej gwałtowny przebieg miały w Gdańsku. Szczególnie silny opór stawiali robotnicy Śląska, aż do 28 grudnia trwał strajk górników w kopalni „Piast”. 16 grudnia funkcjonariusze MO otworzyli ogień do broniących się górników w kopalni „Wujek” – sześciu zginęło na miejscu, trzej cięż̋ko ranni zmarli w szpitalu.

W 49 ośrodkach odosobnienia osadzono ok. 10 tys. osób, „w stosunku do których zachodziło uzasadnione podejrzenie, że pozostając na wolności, prowadzić będą działalność zagrażającą interesom bezpieczeństwa i obronności państwa”. Byli to członkowie i doradcy „Solidarności”, działacze opozycji demokratycznej, intelektualiści związani z „Solidarnością”. Internowano także kilkadziesiąt osób z ekipy Edwarda Gierka.

REKLAMA
Patrol wojskowy na ulicach Warszawy, obok wojskowy transporter opancerzony, grudzień 1981 r. Fot. Aleksander Jałosiński, zbiory Ośrodka KARTA.

Patrol wojskowy na ulicach Warszawy, obok wojskowy transporter opancerzony, grudzień 1981 r. Fot. Aleksander Jałosiński, zbiory Ośrodka KARTA.

Czołgi na ulicach Wrocławia w pierwszych dniach stanu wojennego. Źródło: Dział Dokumentacji życia Społecznego Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.

Czołgi na ulicach Wrocławia w pierwszych dniach stanu wojennego. Źródło: Dział Dokumentacji życia Społecznego Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Dodano: 13 grudnia 2016 08:00
`