Dodano: 8 grudnia 2017 14:19

Najstarsza wałbrzyska drukarnia do likwidacji. Zamykają Dolnośląskie Zakłady Graficzne

Najstarsza wałbrzyska drukarnia idzie do likwidacji. Należące do prywatnego właściciela Dolnośląskie Zakłady Graficzne od dwóch miesięcy nie przyjmują zleceń, a na stronie internetowej pojawił się dopisek: „w likwidacji”. Informację potwierdził prezes Dolnośląskich Zakładów Graficznych „Unipap” – Jarosław Świerk.

Zakłady sukcesywnie zmniejszały zatrudnienie. W ostatnich tygodniach pracowało tam jedynie kilkanaście osób. Jeszcze do października bieżącego roku utrzymywano produkcję, jednak rozmowy na temat sprzedaży budynku przy Alei Wyzwolenia 49, gdzie od 1911 roku mieściła się drukarnia toczyły się już latem. Zakupem nieruchomości zainteresowana była Gmina Wałbrzych, jednak z powodu różnicy w oczekiwaniach finansowych nie osiągnięto porozumienia. Jak powiedział w rozmowie z dziennikiem Jarosław Świerk, spółka wciąż szuka inwestora zainteresowanego kupnem budynku.

Dolnośląskie Zakłady Graficzne to kolejna wałbrzyska firma z ponad 100-letnią tradycją, która kończy swoją działalność. Przypomnijmy, że w listopadzie 2016 roku zamknięto zakłady Kopex Wamag, które w tym roku obchodziłyby 200-lecie istnienia.

REKLAMA

***

Znana chyba wszystkim wałbrzyszanom drukarnia przy al. Wyzwolenia rozpoczęła działalność w 1911 r. Nie sposób dokładnie odtworzyć losów zakładu z tamtych czasów – przykryte są one sporą warstwą nieścisłości. Nie zachowało się zbyt wiele dokumentów opisujących jego działalność. Zupełnie inaczej rysują się dzieje powojenne. Drukarnie były jednymi z pierwszych zakładów uruchomionych po wejściu Armii Czerwonej na Dolny Śląsk.

Do końca 1946 r. drukarnia pozostawała w gestii wojsk radzieckich. Dopiero w styczniu 1947 r. trafiła w polskie ręce: aktu przekazania dokonali K.Z. Dawidzon oraz major B.S. Christon. 1 marca 1947, przy szczupłym stanie załogi (5 osób) oraz wciąż mizerne wyposażonym zakładzie oficjalnie rozpoczęto produkcję.

W latach 1948–1950 zakład kilkakrotnie był zasilany nowym sprzętem. Dzięki tym zabiegom możliwa stała się produkcja na dużą skalę, co sprawiło, że drukarnia stała się jedną z największych na terenie Dolnego Śląska.

Dobra passa nie trwała długo. Na początku lat 50. XX wieku zmieniono profil i rodzaj produkcji: zakład niemalże z dnia na dzień przekwalifikowano na drukarnię akcydensową. Bezpowrotnie utracono szansę na powrót do czołówki liczących się zakładów poligraficznych w kraju, gdyż z zakładu wywieziono maszyny i urządzenia poligraficzne, a drukarnia zaczęła borykać się z poważnymi kłopotami natury finansowej.

W tym samym czasie przyłączono drukarnią do zakładów „Kalkomania”. Zakład całkowicie utracił swą samodzielność i był o krok od likwidacji. Dość szybko, bo już zaledwie po paru miesiącach okazało się jednak, że nie ma mowy o pożytkach wynikających z takiego połączenia: zupełnie różne profile i techniki produkcyjne nie mogły razem egzystować, a połączenie okazało się w praktyce bardzo uciążliwe dla obu zakładów. Władze centralne w tym przypadku szybko zrozumiały swój błąd w wyniku czego zakłady powróciły do stanu pierwotnego, a więc podzieliły się na dwa samodzielne przedsiębiorstwa, a drukarnia wróciła do nazwy Wałbrzyska Drukarnia Akcydensowa.

W latach 70. opracowano dalekosiężny planu produkcji i działalności drukarni. Konieczna okazała się adaptacja i modernizacja wszystkich pomieszczeń drukarni przystosowująca zakład do nowej linii produkcyjnej. Zakład otrzymał nowe maszyny typograficzne oraz urządzenie do kompletowania druków, które znacznie zautomatyzowało procesy technologiczne.

Kiedy w 1975 r. Wałbrzych uzyskał status miasta wojewódzkiego powstały Dolnośląskie Zakłady Graficzne. W ich skład weszły zakłady z 16 miast województwa wałbrzyskiego i jeleniogórskiego. Po raz kolejny zmieniono rodzaj produkcji: miał wytwarzać druki powszechnego użytku na potrzeby całej gospodarki narodowej, realizowano jednak też ambitniejsze zadania: materiały dla zakładów pracy, informatory, roczniki, broszury i książki.

W nowych warunkach ekonomicznych lat 80. przeprowadzono kolejną modernizację zakładu: zdecydowano się na druk offsetowy, który był nie tylko nowocześniejszy, ale również ekonomiczniejszy. Z zakładu usunięto linotypy, kupowano coraz to nowe maszyny, dzięki czemu produkcja wzrosła trzykrotnie.

Pomyślny rozwój został zahamowany jednak w latach 90. I trwał niestety przez kilkanaście następnych lat. Próbowano ratować zakład przeróżnymi sposobami, m.in. w 2000 r. przekształcono go w spółkę pracowniczą w powiązaniu kapitałowym z SZWP UNIPAP sp. z o.o. w Strzegomiu. Choć przedsiębiorstwo rozwijało się i obejmowało swoim zasięgiem nie tylko Dolny Śląsk, ale cały kraj, nie udało się uniknąć bankructwa. Niefortunnie ograniczona produkcja, mały potencjał edytorski i realizacyjny sprawił, że zmniejszał się krąg ewentualnych odbiorców. Podejmowane próby powrotu do dawnych tradycji, pomimo wielu wysiłków i inwestycji niestety nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Działalność wałbrzyskiej drukarni – pomimo iż w szereg lat zadziwiała sporą produkcją – nie mogła stanowić konkurencji dla osiągnięć innych zakładów drukarskich z kraju.

***

Dzięki uprzejmości właścicieli DZG Unipap mogliśmy wejść do drukarni w ostatnim prawie momencie, tuż przed wywiezieniem z niej ostatnich maszyn. Zapraszamy na spacer po miejscu, które już za kilka tygodni przestanie istnieć.