Europejskie Dni Dziedzictwa. Blisko sto wydarzeń we wrześniu

Gra terenowa w zamkach piastowskich, dawny gród słowiański w Lubinie, piknik rzemieślniczo-historyczny na Zamku w Bolkowie, wędrówki piesze i rowerowe, wizyta w śląskim Betlejem i nieudostępnianych zazwyczaj podziemiach Ostrowa Tumskiego, koncerty muzyki dawnej, warsztaty szklarskie, piekarnicze i wyplatania koszy – to tylko niektóre z atrakcji 32. Europejskich Dni Dziedzictwa na Dolnym Śląsku odbywających się pod hasłem „Szlaki. Sieci. Połączenia”. W ramach tegorocznej edycji zaplanowano blisko 100 wydarzeń w 40 miejscowościach regionu.

Temat przewodni EDD odwołuje się do projektu Szlaków Kulturowych Rady Europy. Projekt zainicjowany w 1987 r. obejmuje dziś 47 tras, a 18 z nich przebiega przez Polskę. Szlaki posiadają różnorodny charakter – od najstarszej Drogi Świętego Jakuba, przez obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, po mniej oczywiste, jak Europejski Szlak Ceramiki, z Bolesławcem na trasie.

„Lokalnie istnieją też systemowe rozwiązania sieciujące miejsca o niezwykłej wartości w skali kraju. Wśród nich są m.in. lista pomników historii czy krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego wyznaczająca miejsca, gdzie spotkać można mistrzów rzemiosła i rękodzieła” – tłumaczy Agnieszka Szepetiuk-Barańska, koordynatorka EDD na Dolnym Śląsku. „Szlaki, sieci i połączenia to również architektura, komunikacja, potrawy, rytuały i język – dziedzictwo materialne i niematerialne, które stale kreuje naszą indywidualną i wspólną historię” – dodaje koordynatorka.

Europejskie Dni Dziedzictwa to cykliczny projekt kulturalny, społeczny i edukacyjny o międzynarodowym zasięgu. Przez cały wrzesień, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch weekendów, mieszkańcy Dolnego Śląska mogą bezpłatnie wziąć udział w różnorodnych wydarzeniach, które odbędą się m.in. w Bielawie, Bolesławcu, Bolkowie, Brzegu, Bystrzycy Kłodzkiej, Dusznikach-Zdroju, Dzierżoniowie, Gryfowie Śląskim, Jeleniej Górze, Kamiennej Górze, Karpaczu, Kątach Wrocławskich, Kłodzku, Krzeszowie, Lubinie, Oleśnicy, Oławie, Polanicy-Zdroju, Siedlimowicach, Siedlęcinie, Strudze, Sycowie, Szklarskiej Porębie, Świdnicy, Tarczynie, Wałbrzychu, Wleniu, Wrocławiu, Zagórzu Śląskim czy Złotym Stoku.

W trakcie EDD będzie można przemierzyć dolnośląskie odcinki Drogi Świętego Jakuba – szlaku pielgrzymkowego prowadzącego do katedry w hiszpańskim Santiago de Compostela. Zaplanowano wycieczki piesze z Brzegu do Lipek, z Gorzycy do Chocianowa, z Pielgrzymki do Lwówka Śląskiego, z Trestna do Wrocławia oraz rowerowe przez Sycowski Szlak Jakubowy.

W muzyczną podróż po średniowiecznej Europie zabierze słuchaczy zespół Vox Imaginaria w trakcie koncertu we wrocławskim Muzeum Etnograficznym. Z kolei w Ośrodku Postaw Twórczych w Leśnicy zaplanowano piknik historyczny oraz pokaz dawnych technik walki na miecze. Swoje bramy dla zwiedzających otworzą Pałac Łomnica, śląskie Betlejem z niezwykłym letnim pawilonem na wodzie w pobliżu Opactwa Cysterskiego w Krzeszowie, a we Wrocławiu – Kaplica Hochberga czy podziemia klasztoru Sióstr Szkolnych de Notre Dame na Ostrowie Tumskim.

Pasjonaci szyfrów i zagadek mogą wziąć udział w grze terenowej na Szlaku Zamków Piastowskich, do którego należą zamki Bolków, Grodno, Grodziec, Świny, Wleń i Wieża Książęca w Siedlęcinie. Natomiast w Oławie odbędzie się gra terenowa szlakiem lokalnych baśni i legend. W Muzeum Narodowym we Wrocławiu miejskie legendy wybrzmią w trakcie warsztatów dla dzieci, a w hotelu The Bridge będzie można wysłuchać historii znanych wrocławskich postaci, których wizerunki zdobią ściany pokoi i foyer.

Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze organizuje Biennale Fotografii Górskiej i pokazy wytopu szkła. W Gryfowie Śląskim nadarzy się wyjątkowa okazja, by odkryć tajemnice gór w trakcie pokazu filmu „Wędrowcy Karkonoszy”. Jak zmieniały się pojazdy komunikacji zbiorowej, można przekonać się we wrocławskiej Zajezdni Popowice, a Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu zaprasza na wystawę o XIX-wiecznych dyliżansach pocztowych. Zagadnieniom historii śląskiej komunikacji i transportu poświęcone będą wykłady w Ossolineum, które proponuje też spacer fotograficzny, rodzinne tropienie aniołów, oprowadzanie po wystawie fotografii Jadwigi Nowak-Jeziorańskiej czy odczyt na temat egzotycznych podróży Melchiora Wańkowicza.

W Starej Kopalni uczestnicy wydarzeń poznają Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego (ERIH), do którego należy ta wałbrzyska placówka muzealna. W Świdnicy będzie można zgłębić dziedzictwo kupieckie i kolejowe tego miasta. Zaplanowano spacery historyczne – po centrum Oleśnicy, po terenie dawnego garnizonu w Jeleniej Górze, tropem szczelin przeciwlotniczych w Bielawie czy trasą lokali gastronomicznych dawnego Breslau.

Z Jodłowego Młyna wyruszy rajd rowerowy szlakiem młynów wodnych usytuowanych wzdłuż Odry, a w Młynie Siedlimowice odbędą się warsztaty wypieku chleba. Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju przygotowało wystawę poświęconą międzynarodowemu projektowi wpisania europejskich młynów papierniczych na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W tym roku mija 180. rocznica buntu tkaczek. Z tej okazji Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze zaplanowało czytanie poezji inspirowanej tkackim dziedzictwem regionu.

Muzeum Historyczne w Lubinie zaprosi do grodu słowiańskiego na pokazy rzemieślnicze i koncert muzyki dawnej. Wrocławskie Muzeum Etnograficzne przygotowało warsztaty wyplatania koszy ze słomy. Do Bolesławca można wybrać się na Piknik Kresowy i wziąć udział w konkursie wiedzy o Europejskim Szlaku Ceramiki. Fenomen kulturowy bolesławieckiej kamionki będzie też tematem wykładu w Pawilonie Czterech Kopuł we Wrocławiu.

W trakcie EDD odbędą się liczne spotkania autorskie. Ich bohaterami będą m.in. Dobiesław Karst – archeolog i pasjonat świdnickich tradycji kupieckich (MBP w Świdnicy), Waldemar Jankowski – tłumacz dawnej kroniki wsi (świetlica wiejska w Pełcznicy), Agata Ciastoń – autorka książki o autostradzie A4 pt. „Na środkowym pasie latem trawa była wysoka” (GOKiS Kąty Wrocławskie) czy Sabina Jakubowska – autorka nagradzanej książki „Akuszerki” (Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu).

W EDD po raz pierwszy weźmie udział Info WuWa café proponująca zwiedzanie wrocławskiego osiedla WuWA, które wraz z innymi europejskimi osiedlami tworzy unikatowy zespół architektoniczny uhonorowany Znakiem Dziedzictwa Europejskiego. Debiutantami EDD są również: Muzeum Farmacji, liczne instytucje z Gryfowa Śląskiego, Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych czy Centrum Kultury Nowy Pafawag we Wrocławiu.