Dziś piątek 13-go. Zapytaliśmy was o pecha, a kulturoznawcę o to, skąd się wziął ten przesąd

Tematy: monika bisek-grąz piątek 13-go

---

Wierzycie w pecha? To trzymajcie się, bo dziś piątek-trzynastego. Spóźnienie, pomyłkę, mandat, a nawet drobne stłuczki – to wszystko to można zrzucić na karb pecha, jaki ten szczególny dzień ze sobą niesie. Ale czy na pewno? O to skąd się wziął przesąd o nieszczęściach ciągnących się w piątek,  13 dzień miesiąca i na dodatek piątek pytał Jacek Zych

Nieszczęścia może i ciągną się za tą niefortunną datą, ale suche statystyki mówią, że nie jest ich więcej niż w inne dni miesiąca. Paradoksalnie – siła trzynasto-piątkowego przesądu jest tak ogromna, że tych negatywnych zdarzeń, jest zdecydowanie o wiele mniej. Czy przynosi pecha, czy nie – w piątek trzynastego oglądamy się za siebie dwa razy.

– Mi jeszcze nigdy nie przyniósł. / Zdarzało mi się nie raz i jest pech. / W życiu nigdy / Zdarzyło mi się. / Nawet dziś rozmawiałem z moją córką. Powiedziała, że mama nie jedzie do Włoch bo jest piątek 13-go. Mi się często zdarza. Nie wiem dlaczego, ale jest pech / Nie, to przesądy. – tak pytani o piątek 13-go odpowiadali mieszkańcy Piaskowej Góry. 

Skąd wzięło się tak silne przekonanie o pechu prześladującym ludzi w piątek 13-go? Zapytałem o to kulturoznawcę, Monikę Bisek-Grąz. Okazuje się, że na pechową datę składa się kilka czynników:

– Nakładają się nam tutaj dwa negatywne symbole. Po pierwsze liczna 13, ktora w kulturze jest postrzegana negatywnie, jako opozycja do dwunastki. Bo dwunastka w numerologii jest taką liczbą boską; pełną, spełnioną. Mamy 12 apostołów, 12 miesięcy, które tworzą ten cały harmonijny rok. Natomiast jest właśnie pechowa. A po drugie piątek; piątek był postrzegany negatywnie, ponieważ w kręgu kultury chrześcijańskiej to właśnie piątek jest dniem śmierci Chrystusa. To piątek jest takim postnym, negatywnym, ciemnym dniem. – wyjaśnia Monika Bisek-Grąz.

Piątek trzynastego to nie tylko polskie przesądy. Ten wątek często pojawia się w filmie i literaturze. Wyprodukowany w latach 90. ubiegłego wieku horror bił rekordy popularności. Symbolice tej daty poświęcił sporo miejsca Dań Brown w powieści Kod da Vinci,. Czy przynosi pecha, czy nie – uważajcie na siebie! I jeszcze jedno. Piątek trzynastego? Nie to tylko powiedzeznie. Piątek, trzynasty. Bo trzynasty dzień miesiąca. Taka jest poprawna forma.