Dziś piątek 13-go. Skąd przesąd, że ten dzień przynosi pecha?

Tematy: wałbrzych

---

Strach przed piątkiem trzynastego to popularny przesąd w krajach anglojęzycznych, francusko- i portugalskojęzycznych. Wśród krajów gdzie przyjął się ten zwyczaj są także między innymi: Finlandia, Szwecja, Estonia, Austria, Niemcy i Polska. Nie wiadomo dokładnie, dlaczego akurat ten dzień uważamy za pechowy. Istnieje jednak na ten temat wiele legend i wierzeń.

Przede wszystkim, zła sława tej daty może mieć swój początek w Biblii. W tym dniu tygodnia ukrzyżowano Jezusa, co stanowi największe dla chrześcijan nieszczęście. Co więcej, 13. gość Ostatniej Wieczerzy był tym, który zdradził Jezusa.

W posępny piątek 13 października 1307 roku, tysiące Templariuszy zostało aresztowanych z rozkazu francuskiego króla Filipa IV Pięknego. W ten sposób władca uniknął spłacania długu zaciągniętego u tych zakonnych rycerzy. Posądzono ich o herezję, rozpustę i czary. Wielu z nich spłonęło na stosach, przechodząc uprzednio przez okrutne tortury. Majątek Templariuszy skonfiskowano, a sam zakon został wkrótce rozwiązany.

Kolejna teoria mówi, że niechęć do 13 prawdopodobnie wywodzi się ze starożytnej Babilonii. Posługiwano się tam systemem liczbowym opartym na liczbie 12. A dwunastka jest uważana przez numerologów za liczbę kompletną, doskonałą – w roku jest 12 miesięcy, mamy 12 znaków zodiaku. Dwunastka pojawia się jednak częściej – na Olimpie mieszkało 12 bóstw, Herkules musiał wykonać 12 prac, w Izraelu żyło 12 plemion, a Jezus miał 12 Apostołów.

Nie wszędzie jednak zestawienie piątku i trzynastego dnia miesiąca budzi grozę. Na przykład Grecja – tutaj problemem nie jest gdy 13. wypada w piątek lecz we wtorek. Podobnie w Gruzji, Rumunii i Hiszpanii. Za to we Włoszech za dość nieprzewidywalny uważany jest nie piątek 13., a 17.

Piątek 13. jako jednostka chorobowa

Lęk przed piątkiem trzynastego doczekał się fachowego, medycznego określenia: paraskewidekatriafobia. (gr.: paraskevi – piątek, dekatreis – trzynasty oraz fobia – strach. Osoby, które na to cierpią, nie mają łatwo, ponieważ ich strach potrafi być tak silny, że w piątek trzynastego biorą wolne w pracy, nie podejmują żadnych działań, które są w jakikolwiek sposób ryzykowne, a nawet unikają wyjścia z domu, jazdy samochodem czy spotkań z innymi.

Osobami, które panicznie bały się tego dnia to m.in. Napoleon, prezydent Herbert Hoover i Franklin D. Roosevelt. Ten ostatni unikał w piątki trzynastego służbowych podróży i nigdy nie zgadzał się na to, aby na uczty przez niego wydawane przychodziło dokładnie trzynastu gości.